De stortbelasting die op 1 april 2014 opnieuw is ingevoerd wordt gecontinueerd. Daarnaast komt er vanaf 2015 een belasting op restafval van huishoudens en bedrijven. Dit voorstel deed Eric Wiebes, staatssecretaris van Financiën, op 2 juli jl. aan de Tweede Kamer. Deze belastingmaatregelen moeten de schatkist 100 miljoen euro per jaar opleveren. Een maatregel met een averechts effect voor de circulaire economie en recyclingbranche. De Vereniging Afvalbedrijven (VA) waarschuwt dat het kabinet met deze maatregel het fundament onder de ingezette overgang naar een meer circulaire economie afbreekt. Het kost de Nederlandse economie meer dan het oplevert en het leidt niet tot vergroening.
Export naar buitenland
Het afgelopen half jaar heeft het ministerie van Financiën, samen met de brancheverenigingen, nagedacht over een alternatief belastingsysteem voor de in 2013 aangekondigde maatregelen. Om zo te komen tot een systeem dat wel vergroenend werkt én de gewenste opbrengst heeft. Ook Afvalzorg heeft in dit traject actief meegedacht. Het voorstel dat nu bij de Tweede Kamer ligt is echter niet wat de brancheverenigingen en Afvalzorg voor ogen hadden. De belasting op brandbaar restafval en (recycling)residuen die gestort moeten worden van € 13,– per ton maakt verwerking in Nederland duurder.
Recycling duurder
De kosten voor recycling nemen door de nieuwe belastingheffing toe. Dit omdat bij recyclingprocessen residuen vrijkomen die alleen kunnen worden verbrand of gestort. Over die residuen moet vanaf 2015 ook belasting worden betaald. Een actueel voorbeeld hiervan is het wassen van bodemas. Het is maatschappelijk gewenst dat bodemas door reiniging hoogwaardiger kan worden toegepast (zie ook artikel Bodemas 2.0). De stortbelasting op het reinigingsresidu (slib) zorgt er echter voor dat het wasproces onnodig duurder wordt. Het ontplooien van nieuwe recyclingactiviteiten in Nederland zal worden afgeremd hetgeen zal leiden tot minder werkgelegenheid in de recyclingsector.
Geen vergroening, wél extra inkomsten
Voortzetting van de stortbelasting bevestigt dat het kabinet niet zozeer uit is op vergroening, maar alleen op extra inkomsten. Op 1 januari 2012 is de stortbelasting juist afgeschaft omdat zij geen sturende werking naar hoogwaardigere verwerking meer had. De stortbelasting leidt nu vooral tot ongewenst ontwijkgedrag. De economisch toch al in zwaar weer verkerende stortsector raakt hierdoor nog verder in de problemen.
Export tegengaan
De mogelijke toename van afvalexport als gevolg van de belastingheffing zal door Wiebes gemonitord worden. Om eventuele export tegen te gaan, houdt hij nog een maatregel achter de hand: het verlagen van de belasting op verbranden en het extra verhogen van de belasting op storten vanaf 2016. Maar het verder verhogen van de stortbelasting maakt recyclingprocessen met een stortresidu duurder en vergroot de kans op ongewenst ontwijkgedrag. Kortom: dit extra middel is erger dan de kwaal. De enige juiste maatregel om export te verhinderen is het instellen van een exportheffing die gelijk is aan de in Nederland geldende belasting.